وجود بسترهای لازم در جمهوری اسلامی برای علاج نارساییهای حوزه علمیه
امام خامنه ای در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی - 1374/09/13:
عزیزان
من! امروز این کار [نارساییهای حوزه علمیه]قابل علاج است. ممکن است دیروز قابل
علاج نبود و - نستجیر باللَّه - ممکن است فردا هم نباشد. «قم فاغتنم الفرصة بین
العدمین». چهار سال پیش که اینجا آمدم، صحبت کردم و گفتم ما در دوران جوانى که تازه
این افکار را یاد گرفته بودیم و با افکار نوِ مربوط به حوزهها آشنا شده بودیم،
موقعیت مناسبى براى اجراى طرحهاى نو نداشتیم. آن
وقتها هم این افکار بود. اینها حرفهاى جدیدى نیست. یکى از دردهاى ما نیز همین است
که سالهاست انگیزهها وجود دارد؛ ولى به تناسب آن انگیزهها، کار کمى شده است.
اولین نفر مرحوم
آیةاللَّه بروجردى (رضوان اللَّه علیه) بود که
در آن روزها، امام (رضوان اللَّه علیه) و مرحوم «آیةاللَّه محقّق داماد» و «مرحوم
آیةاللَّه حاج آقا مرتضى حایرى» - فضلاى جوان و پرنشاط آن روز حوزه - با همین
انگیزهها دور آقاى«بروجردى» را گرفتند؛ ولى بعد به دلایلى نتوانستند و رها کردند
و کنار آمدند. در آن وقتها، این حرفها بوده است و مرحوم آیةاللَّه امینى (رضوان
اللَّه علیه) براى خود من نقل مىکرد که در زمان «آسید ابوالحسن»، در نجف هم همین
افکار بوده است که مرحوم «آیةاللَّه خویى» و بعضى آقایان دیگر، جزو همان
جوانهاىِ پرشورِ آن روز بودند که این حرفها را مىزدند.
حرفى که مىتوانیم بزنیم
این است که آن روز، اینها نمىتوانستند کارى بکنند؛ چون حکومت ظالمى بر سرِ کار
بود و پول و امکانات در اختیار ما نبود و اجازهى کار نمىدادند و هر روحانى که مىخواست
در این زمینهها اقدامى کند، به دهانش مىزدند. بزرگانِ حوزه هم مىترسیدند که
اصلِ حوزه از بین برود. اگر عدّهاى مىگفتند بیایید اصلاح کنید، مىگفتند اصلِ
حوزه در خطر است و ظالمین که بر سر کارند، حوزه را مىبلعند. ولى امروز، این حرفها
نیست.
رونق حوزه علمیه حلّه در اواخر قرن ششم تا اوائل هشتم هجری
امام خامنه ای در دیدار جمعی از اساتید و فضلا و مبلّغان و پژوهشگران حوزههای علمیه کشور 1386/9/8:
حوزه به مثابهی یک کلّ که دارای ابعاض و اجزائی است، یک موجود زنده است. یعنی رشد دارد، نُکس دارد، تحرک و نشاط دارد، جمود و رکود دارد، حیات دارد، ممات دارد؛ یک موجود زنده است.
تحول در حوزه با تدریس تفکرات جهادی امام(ره) ممکن است
آیتالله نوریهمدانی با تأکید بر پرداختن به بحث جهاد در دروس حوزوی، گفت:
با استخراج افکار امام خمینی(ره)، تدریس و ترویج آن میتوان تحول بزرگی را
در حوزههای علمیه بوجود آورد.
- آیا در برنامهریزیهای آموزشی از نظرات اساتید استفاده میشود؟
در
سالهای اخیر نگاه خوبی به نظرات اساتید میشود، اما باز هم جای کار دارد.
حوزه علمیه باید گروهی از اساتید را در سطوح مختلف جمع کرده و از آنها
بخواهد تا نظرات خود را در خصوص بازنگری در متون درسی ارائه دهند.
البته
برخی محققین، کتابهای آموزشی و درسی را تدوین کردهاند، اما معلوم نیست
که چه وقت تغییرات در این زمینه صورت میگیرد. بنابراین باید از اساتیدی که
چندین دوره تدریس در حوزه داشتهاند و به رموز کتابها آشنایی دارند،
بخواهند که نظرات خود را در این أمر ارائه دهند.
- شیوهی برگزاری امتحانات در حوزه اعم از شفاهی و کتبی چگونه است؟
امتحانات
حوزه در چند سال اخیر خیلی بهتر شده؛ الآن تدوین سوالات بهگونهای است که
طلبه را مجبور کرده تا کتاب را فراگیرد و با تلخیصخوانیِ فارسی نتواند
جوابگوی سوالات باشد.
در امتحانات شفاهی باید این نکته در نظر گرفته شود که آیا به همان اندازه که استاد، متن را فهمیده، شاگرد هم به همان مقدار میفهمد!
برخی
مواقع یک استاد با این که دو دوره کفایه را تدریس میکند (هر دوره ۴ سال
طول میکشد) باز هم مطالب جدیدی از ریزهکاریها و رموز کفایه را به دست
میآورد.
آیا از طلبهای که برای امتحان شفاهی مراجعه کرده، باید چنین انتظاری داشت؟ گاهی
استاد آن چیزی که خود فهمیده و آن اشکالی که در ذهن خود به آن رسیده را از
طلبه انتظار دارد. در امتحانات شفاهی، حفظ شخصیت طلبه و استاد او باید
محترم شمرده شود و نباید ممتحِن، آن مطلبی را که خود فهمیده از طلبه
درخواست کند؛ بلکه اگر طلبه از عهدهی متنی که به او دادهاند، برآید باید
برای ممتحِن قابل قبول باشد.
تحول در حوزه در کلام سیدنا القائد، امامنا الخامنه ای حفظه الله
دریافت فیلم
عنوان: دردهای مولی
حجم: 4.17 مگابایت
توضیحات: تحول در حوزه
استاد درس خارج حوزه علمیه قم تبیین کرد؛
دلایل لزوم تغییر و اصلاح متون درسی حوزه
مسائل روز یکی از مهمترین دلایل لزوم تغییر در متون درسی حوزه است؛ وجود شبهات فراوان در بین مسلمانان و غیر مسلمانانی که به تمام مسائل آشنا هستند؛ طریق جدیدی برای آموزش پاسخگویی به مسائل روز را می طلبد.
آیت الله صفایی بوشهری در گفتوگو با رسا:
تحول در حوزه به دست اهل فن صورت بگیرد.
آیت الله صفایی بوشهری گفت: اساساً مشی کار من این
است که هیچ وقت به آقا نمیگویم چه میخواهم، عرض میکنم چه میفرمایید.
بزرگترین آسیب نظام حکومتی اسلام، به ویژه در زمان حکومت امیرالمؤمنین(ع)
این بود که رفتند به حضرت گفتند چه میخواهیم و نگفتند چه میخواهید.