تحول عامل پویایی حوزه

آیت‌الله واعظ موسوی:

تحول آموزش حوزه گامی جهت پویایی حوزویان/ سنت‌های اصیل حفظ شود

عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد درس خارج حوزه تحول در حوزه گفت: تغییر شیوه‌های آموزشی، حوزه را از سستی و حوزویان را از رخوت بیرون می‌آورد و پویایی و نشاط را در رگ‌های حوزویان تزریق می‌کند.

آیت‌الله سیدمحمد واعظ موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر به اهمیت تحول در حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: حوزه‌های علمیه شیعی به عنوان مراکز علمی تحول گرا و در حال تعالی و رشد بوده و ویژگی برخورداری تغییر رو به جلو، این مراکز را از سایر مراکز علمی ممتاز کرده است.

وی ادامه داد: بر همین اساس است که مقام معظم رهبری و مراجع تقلید و دلسوزان مکتب اهل بیت (ع) همواره در صدد نگرش نوین همراه با تعالی و رشد و تحول در این مراکز هستند.

به گفته این استاد درس خارج حوزه، اگر تحول امر مطلوبی در حوزه‌های علمیه نبود، نباید در طول قرن‌ها این همه تغییر و شکوفایی به چشم می‌خورد.

واعظ موسوی با ذکر نمونه‌هایی از تحول در دروس حوزه گفت: اینکه می‌بینیم کتاب «ذریعه» مدتی به عنوان کتاب اصولی حوزه‌های علمیه مورد بحث است و بعد از آن، کتاب‌های «معارج»، «فصول» یا «قوانین» محور درس‌های اصولی قرار می‌گیرند، اما هر کدام بعد از اینکه کتاب کامل‌تری تالیف می‌شود جای کتاب قبلی را می‌گیرد، نشان دهنده نگرشی تحولی حوزه‌های علمیه است.

پرهیز از اعمال سلیقه شخصی در تدوین متون آموزشی
وی افزود: سال‌هاست کتاب‌های متین و قوی رسائل و کفایه محور بحث‌های اصولی در حوزه‌های علمیه قرار گرفته، هر چند قلم هایی که در تالیف این کتاب ها به کار گرفته شده قلم های درسی نبوده، اما از آنجا که کتاب های جایگزین که در عین برخورداری از ویژگی‌های کتاب‌های قبلی، عاری از معایب احتمالی باشد وجود ندارد، هنوز میدان داری می کنند و در عرصه تحقیق و تدریس نظیری برای آنها پیدا نمی شود.

استاد درس خارج حوزه گفت: اگر بزرگان حوزه با تشکیل گروه های تالیفی و تحقیقی که هم خمیر مایه علوم حوزوی را در حد بالا داشته و هم با روش های متداول آموزشی در مراکز علمی جهان به ویژه حوزه های علمیه آشنایی کامل داشته باشند و از تک روی و اعمال سلیقه شخصی بپرهیزند و حاضر به شرکت در کار گروهی باشند و از سوی دیگر دست اندرکاران حوزه امکانات مورد نیاز را فراهم کرده و در اختیار آنها قرار دهند و با همفکری مراجع و ترسیم مسیری که باید در تالیف کتاب های حوزه طی شود از سوی کسانی که سالیان سال در این مسیر استخوان خرد کرده اند، می توان امیدوار به انجام تحول و تغییر در متون موجود حوزه های علمیه شد وگرنه با توجه با اشتغالات فراوان و بضاعت اندکی که نویسندگان امروز با آن مواجه هستند نمی توان محصول تحقیقی که دارای ویژگی های بیان شده باشد پیدا کرد و جایگزین متن‌های موجود قرار داد.

تحول فقط در تغییر متون درسی نیست
واعظ موسوی در عین حال معتقد است که وقتی صحبت از تحول می شود و به عنوان یک مطالبه جدی از سوی مقام معظم رهبری و دیگر دست اندرکاران مطرح می شود فقط تغییر متون آموزشی مورد نظر نیست، بلکه علاوه بر این مهم، باید کارآمدی حوزه را در ساختار اداری و تشکیلاتی بالا برد و با روزآمد کردن مدیریت ها و نقش های واگذار شده به افراد، زمینه را برای ایجاد تحول و جهش های بلند رو به جلو فراهم کرد.

این استاد درس خارج حوزه، دقت در پذیرش طلاب و گزینش مدیران مدارس علمیه و استادان حوزه، استفاده از ابزارهای آموزشی و بازنگری اساسی در دروس حوزه را از راه‌هایی ذکر کرد که منجر به شکوفاشدن استعدادهای نهفته در حوزویان می‌شود.

وی تاکید کرد: با شکوفاشدن استعدادهای حوزویان در سراسر کشور و حتی خارج از کشور، زمینه برای ارتقا و تعالی علمی حوزویان که امروزه چشم جهانیان به ویژه محرومان و مستضعفان به آنها دوخته شده فراهم شود.

مسیر تحول باید صحیح باشد
واعظ موسوی نسبت به خطرات برنامه‌های تحولی یک جانبه هشدار داد و تاکید کرد: اگر تحول را فقط به عنوان تغییر در متون درسی قلمداد کنیم نه تنها نتیجه مطلوب نخواهد شد بلکه موجب سست شدن اساتید و طلاب در اهتمام به مطالب درسی خواهد شد، چراکه طلاب و دانش پژوهان تصور می کنند زمینه برای تغییر آماده است و چون احتمال می دهند این کتاب درسی و متن رایج قرار است تغییر پیدا کند، آن گونه که باید اهتمام به مطالب و پرداختن به عمق مطالب کتاب نمی کنند. بنابراین طرح بحث تحول آن هم به نحو غلط در بین حوزویان نه تنها تاثیر نداشته بلکه آنها را نسبت به درک مطالب عمیق سست می‌کند.

عضو خبرگان رهبری افزود: بر همه دلسوزان حوزه های علمیه به ویژه دست اندرکاران مدیریتی که امکانات اجرایی در اختیار آنهاست لازم است با تبیین تحول و گام نهادن در مسیر درست ایجاد تغییر در شیوه های آموزشی، حوزه را از سستی و حوزیان را از رخوت بیرون آورند و پویایی و نشاط را در رگ های حوزیان تزریق کنند.

لزوم حفظ سنت‌های اصیل حوزه
وی اعتلای نظام آموزشی حوزه را با حفظ سنت‌های اصیل از جمله مباحثه، تقریرنویسی، انتخاب آزاد درس و حضور آگاهانه در درس های حوزه امکان پذیر و قابل اتکا دانست.

واعظ موسوی تاکید کرد: صرف اکتفا به تشکیل همایش ها و جلسات و تصویب آئین نامه‌ها بدون عملیاتی کردن مصوبات و بدون کار جدی در صف، کار تحول به جایی نخواهد رسید و جز هدررفتن نیروها و هرزبردن توان موجود در حوزه ها نتیجه دیگری نخواهد داشت.

وی با اشاره به اعتمادی که به مسئولان نظام و شورای عالی حوزه‌های علمیه وجود دارد، ابراز امیدواری کرد که تلاش‌های انجام شده در زمینه تحول حوزه ها در آینده ای نه چندان دور مثمر ثمر واقع شود و برنامه های متقن برای پیشبرد اهداف نظام و حوزه، اجرایی شود تا رهاورد آن منجر به تحول و پویایی و پرهیز از ایستایی و سکون در مباحت مختلف شود.